Iedereen kent voorbeelden van de magische band die mogelijk is tussen mens en paard. Denk maar aan de paardenshows met vrijheidsdressuur, zoals Cavalia of de show van de Spaanse Rijschool in Wenen. Deze band is bijna mythisch en er zijn vele podcasts, boeken, artikelen en webinars over gemaakt. Ook bij Fair to Horses staat deze bijzondere band tussen mens en paard centraal in de lessen.
Mijn naam is Paula Kiens, ik lease al een paar jaar een paard bij Fair to Horses en ik verdiep mij graag in de taal en de biomechanica van het paard. Ik zal je de komende tijd via dit soort artikelen in de nieuwsbrief en op de website van Fair to Horses meenemen op reis om de ‘ingrediënten’ van deze bijzondere band te ontdekken. Daarbij staat in ieder artikel één ‘ingrediënt’ centraal. Natuurlijk zal ik je ook doorverwijzen naar plekken waar aanvullende informatie over het ‘ingrediënt’ te vinden is. De artikelen vormen uiteindelijk slechts een ‘recept’ om de band met je paard te versterken en te verdiepen. Het is aan jou om ook daadwerkelijk de oefeningen uit te voeren met je paard.
Jouw eigen rustpunt
Paarden zijn gevoelige dieren, die precies kunnen aanvoelen of wij mensen gespannen of ontspannen zijn. Binnen de kudde doen ze er alles aan om de rust te bewaren, want alleen een ontspannen paard kan eten, drinken, spelen en slapen. Op het moment dat er spanning is in de kudde, is er meestal iets aan de hand. Een paard kan bijvoorbeeld ergens van geschrokken zijn en de rest van de kudde informeren om klaar te staan om te vluchten of te vechten.
Op het moment dat wij gespannen een paard uit de kudde halen, dan zeggen we eigenlijk tegen het paard: “Er is iets aan de hand en misschien moet je zo wel heel hard wegrennen.” Dat is natuurlijk niet handig als je een paard wilt poetsen en zadelen en kan er zelfs voor zorgen dat je paard niet met je mee wil lopen.
Om je paard het gevoel te geven dat alles veilig is en dat je paard jou kan vertrouwen, is het belangrijk dat jij zelf ontspannen bent. Dit wordt ook wel jouw eigen rustpunt of innerlijke nulpunt genoemd. Jouw eigen rustpunt kan je vinden op het moment dat je helemaal ontspannen bent, bewust bent van je omgeving en met je gedachten in het hier en nu bent. Dit is dezelfde staat waarin je paard is op het moment dat hij/zij aan het eten, drinken, spelen of slapen is.
Om deze staat te bereiken zijn een aantal dingen belangrijk. Dit zijn:
- Zachte ogen; dit zorgt ervoor dat je bewust wordt van wat er om je heen en binnen in jezelf gebeurt. Het omvat voelen, horen en zien. Om zachte ogen te krijgen is het belangrijk om je gezicht te ontspannen en jezelf toe te staan om te voelen wat er in je lichaam gebeurt. Dit laatste kan je doen door je te concentreren op je eigen ademhaling; en
- Ademhaling; gebruik je zachte ogen en je verbeelding om je adem te voelen in jouw lichaam. Voel hoe je ribben en buik bewegen bij iedere in- en uitademing.
Zachte ogen en het letten op je eigen ademhaling zorgen ervoor dat je meer bewust bent van je omgeving en jouw eigen lichaam. Zo kan je bijvoorbeeld voelen of je gespannen of ontspannen bent.
Op het moment dat je gespannen bent, kun je de volgende oefening doen:
- Denk aan een jouw favoriete herinnering en/of liedje. Wat voel je als je hieraan denkt? Waarschijnlijk gelukkig en ontspannen met zachte ogen en een rustige ademhaling. Dit is jouw eigen rustpunt. Leer dit gevoel te herkennen. Je kan het versterken door je buik en ribben te gebruiken bij het ademen.
- Ga met dit gevoel naar je paard. Je kan makkelijker bij dit gevoel blijven door te denken ‘wat interessant’, op het moment dat je paard iets doet wat je niet verwacht.
Het kan gebeuren dat je toch door iets gespannen raakt en misschien zelfs je eigen ademhaling vasthoudt. Voor je paard is dit het teken dat er iets aan de hand is. Om te ontspannen kun je het volgende doen:
- Adem volledig uit door je mond met een diepe zucht.
- Sluit je mond en adem vier seconden rustig in door je neus. Je kan deze vier seconden in je hoofd tellen.
- Houd je adem vast voor zeven seconden en blaas je adem door je mond uit gedurende acht seconden.
Herhaal dit vanaf het inademen nog drie keer. Als het goed is, voel je jezelf ontspannen en weer normaal ademen.
Het herkennen en vasthouden van je eigen rustpunt heeft een aantal voordelen. Zo voelt je paard zich veilig bij jou. Hierdoor ben jij ook veilig bij je paard en wordt jullie band versterkt. Daarnaast kun je beter leren als je ontspannen bent. En als laatste kun je een gespannen paard beter helpen te ontspannen op het moment dat jij rustig blijft.
Mocht je meer willen weten over jouw eigen rustpunt, dan kun je de volgende literatuur raadplegen:
- Paardentaal: communiceren met paarden in hun eigen taal van Sharon Wilsie en Gretchen Vogel
- Centered Riding boek 1 van Sally Swift
Daarnaast wordt dit onderwerp in de volgende podcasts op Spotify behandeld:
- De paardenpodcast nr. 91: Ontspannen buitenrijden met je paard
- De paardenpodcast nr. 54: De weerbare ruiter
Voor degene die Engels kunnen volgen, zijn de volgende bronnen interessant:
Romi Grotenhuis heeft een video opgenomen samen met Tineke van de Giessen van TIVI producties over het nulpunt. Deze en andere informatieve video’s kun je zien op ons eigen Youtube kanaal.
